Historia Krynek

CzaRnula · Wysłany: Nie 11:01, 30 Mar 2008 Temat postu: Historia Krynek

Zaczątkiem Krynek był książęcy dwór zbudowany przed 1429 rokiem w Puszczy Grodzieńskiej nad rzeką Krynką. W 1434 roku w kryńskim dworze odbyło się spotkanie powracającego z łowów w Puszczy Białowieskiej króla Władysława Jagiełły z księciem litewskim Zygmuntem Kiejstutowiczem. Została wówczas odnowiona i zacieśniona Unia Litwy z Koroną.
W 1509 roku król Zygmunt Stary nadał Krynkom herb.Od tego momentu Krynki występują jako miasto, a mieszkańcy noszą nazwę mieszczan. W 1522 roku ten sam monarcha ufundował w Krynkach kościół, a w 1540 roku wydał przywilej na cotygodniowy targ. W dniu 22 listopada 1569 roku król Zygmunt August nadał Krynkom prawa miejskie magdeburskie, które zapewniły miastu samorząd i autonomię. Krynki rozwijały się pomyślnie, gdyż w 1578 roku rozróżniano już Stare Miasto z rynkiem i trzema ulicami oraz Nowe Miasto z rynkiem i dziesięcioma ulicami.
W swej bogatej historii Krynki miały również okresy niepomyślne: wojny moskiewskie, najazd szwedzki, liczne epidemie i pożary. W 1659 roku Moskale, pod wodzą Chowańskiego, pobili pod Krynkami wojska hetmana Pawła Sapiehy. Splądrowali wówczas miasto i ograbili kościół.
Istotne przemiany nastąpiły w Krynkach pod koniec XVIII wieku, kiedy administratorem został podskarbi Antoni Tyzenhaus. Z jego inicjatywy przebudowano miasto, nadając mu nowy układ przestrzenny, z sześciobocznym rynkiem, na którym wybudowano halę targową z dwunastoma ulicami wybiegającymi z naroży rynku.
Po rozbiorach Krynki znalazły się w zaborze rosyjskim. Wtedy to caryca Katarzyna II podzieliła miasto pomiedzy dostojników: Sokołowa i Dynowa. W 1832 roku Dwór Kryński wraz z dobrami odkupił podkomorzy grodzieński Jan de Virion.
W XIX wieku rozwinął sie w Krynkach przemysł. Powstało tu kilka manufaktur tekstylnych, między innymi najwieksza Lipharta, zatrudniajaca 100 pracowników. Umiejętność wyprawiania skór mieszkańcy nabyli od osiadłych w okolicy Tatarów. Mieszczanie zajmowali się również handlem, garncarstwem i gorzelnictwem.
Rozwój przemysłu spowodował szybki wzrost liczby mieszkańców, którą głównie stanowiła ludność żydowska: w 1905 roku - 6000, a w 1914 - 10000.
Podczas rewolucji w 1905 w Krynkach miały miejsca wystąpienia robocze. Strajkujący robotnicy na kilka dni opanowali miasto, ogłaszając tzw. "Republikę Krynecką".
Po I wojnie światowej zniszczony przemysł spowodował znaczny spadek liczby mieszkańców, zaś okres świetności miasta definitywnie zakończył sie po II wojnie światowej. W 1941 roku do Krynek wkroczyli Niemcy i w mieście utworzyli getto, które w listopadzie 1942 roku zlikwidowano.
Zniszczone w 70% i wyludnione Krynki w 1950 roku straciły prawa miejskie i obecnie są wsią gminną, liczącą około 3000 mieszkańców.
pobrano z : [link widoczny dla zalogowanych]